کلید مينياتوری

کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری از دسته وسایل حفاظتی در تابلوها می‌باشند که در قسمت پایین دست فیوزها (بعد از فیوزها) نصب می‌شوند . شاید این سوال برای شما پیش بیاید که با وجود انواع فیوزهای مختلف جهت حفاظت مدار و دستگاهها، لزوم استفاده از کلیدهای خودکار چیست؟!

علت استفاده از این نوع کلیدها در صنعت برق به دلیل وجود تفاوت‌هایی در قدرت قطع ، ایمنی ، استفاده مجدد و از همه مهمتر قدرت ایزولاسیون (جداسازی) جریان است که همین مورد ، کاربرد و اهمیت استفاده از این کلیدها را با فیوزها متمایز می سازد .

همانطور که پیشتر اشاره شد ، از کلیدهای مینیاتوری برای حفاظت مدار ، در تابلوهای توزیع نیرو و فشار ضعیف (230 الی 400 ولت) استفاده می شود . بعلاوه در حفاظت دستگاه‌ها و تامین ایمنی نیز کاربرد دارند . این کاربردها کاملا شبیه کاربرد فیوز در مدار می‌باشد که در ادامه به کاربردها و مزایای آن‌ها اشاره می‌کنیم .

موارد استفاده کلیدهای مینیاتوری همانند فیوزها و به شرح زیر است :

حفاظت مدارها: در برابر جریان های اتصال کوتاه و اضافه بار

حفاظت دستگاه ها: در برابر جریان اتصال کوتاه

تامین ایمنی: در صورت اتصال کوتاه بین یک هادی فاز با بدنه های هادی و یا هادی حفاظتی (سیم ارت PE) و یا هادی حفاظتی – خنثی (PEN)

کلیدهای مینیاتوری قابلیت استفاده بعنوان کلید مجزاکننده را دارند . به این صورت که اگر در تابلوهای برق از کلیدهای مینیاتوری دارای قابلیت جداکنندگی به منظور حفاظت استفاده شود ، می تواند برای هر دو منظور حفاظت و جدا کردن مورد استفاده قرار گیرد . یعنی قابلیت قطع مدار زیر بار را داشته و به راحتی می‌توان با قطع کلید به سرویس ، بررسی و یا تعمیر بار پرداخت . چرا که بر خلاف فیوزهای معمولی مکانیزم عملکرد آنها طوری است که در صورت قطع کنتاکت کلید ، سرعت جداشدن کنتاکت‌ها و نیز فاصله مناسب بین کنتاکت‌ها از طریق فنر یا یک نیروی مغناطیسی تامین شده و این فاصله بین کنتاکت‌ها به قدری می‌باشد که امکان ایجاد قوس الکتریکی (جرقه) بین کانتاکت‌ها وجود نداشته باشد .

انواع کلیدهای مینیاتوری :

کلیدهای مینیاتوری دارای انواع یک پل، دوپل، سه پل (برای سه فاز) ، چهارپل و تکفاز همراه هادی نول هستند که برای قطع و وصل و کنترل دور مصارف موتوری که دارای دورهای متغیر می باشند مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال کولرها، هواکش ها و…

تیپ های کلیدهای مینیاتوری :

کلیدهای مینیاتوری بسته به نوع بار و حساسیت آن دارای تیپ‌های مختلفی هستند .

کلیدهای مینیاتوری تیپ B ، معروف به کلید مینیاتوری تندکار که برای مصارف روشنایی و خانگی به کار می روند . این کلیدها مدار را در 3 الی 5 برابر جریان نامی در برابر اضافه بار حفاظت می کنند .

کلیدهای مینیاتوری تیپ C ، معروف به کلید مینیاتوری کندکار که برای مصارف موتوری به کار می روند . این کلیدها در جریان 5 الی 10 برابر جریان نامی در برابر اضافه بار مدار را قطع می کنند.

کلیدهای مینیاتوری تیپ D ، برای مصارفی که از ترانسفورماتور تغذیه می‌شوند یا به اصطلاح مصارف ترانسفورماتوری و سایر مصارف مانند اشعه ایکس به کار برده می‌شوند . این کلیدها مدار را در 10 الی 20 برابر جریان نامی در برابر اضافه بار محافظت و مدار را قطع می کنند . زمان قطع این نوع کلیدها نسبت به بقیه تیپ‌ها بیشتر می‌باشد .

کلیدهای مینیاتوری تیپ K ، برای مصارف موتوری ، ترانسفورماتورها و مدار قدرت به کار می روند .

کلیدهای مینیاتوری تیپ Z ، برای مصارف حساسی که زمان قطع جریان اتصال کوتاه و اضافه بار بسیار مهم است و کوچکترین اضافه جریان ممکن است به تجهیزات آسیب برساند کاربرد دارند . زمان قطع در این کلیدها بسیار کم است .

کلیدهای مینیاتوری از وسایل حفاظتی غیر قابل تنظیم هستند . یعنی قابلیت تنظیم جریان در یک مقدار معین را ندارند .

استانداردهای جهانی :

کلیدهای مینیاتوری در ردیف استاندارهای جهانی از قبیل IEC898  یا VDE0641 و یا استانداردهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرند .

شدت جریانها:

این کلیدها بسته به استفاده در جریان های مستقیم (DC) (که بیشتر برای سوئیچینگ در مصارف الکترونیکی و مخابراتی کاربرد دارند) یا جریان متناوب (AC) در رنج‌های مختلفی از نظر شدت جریان اسمی ، جریان عدم قطع و جریان قطع در حفاظت هادی‌ها و کابل‌ها عرضه می شوند.

در جریان متناوب شدت جریان اسمی این کلیدها 2 ، 4 ، 6 ، 10 ، 16 ، 20 ، 25 ، 32 ، 40 ، 50 و 63 آمپر در 11 رنج و در جریان مستقیم 6، 10، 16، 20، 25، 32، 40، 50، 63 آمپر در 9 رنج قابل عرضه می باشد .