تستر

در صنعت برق برای انجام آزمایش‌های گوناگون بر روی پارامترها و کمیت‌های مختلف ، وسایل و ابزارهایی طراحی و ساخته می‌شوند که در سریع‌ترین زمان ممکن بتوان پارامترهای مورد نظر را مورد سنجش و آزمایش قرار داد . این نوع وسیله‌های اندازه گیری که به صورت عمومی تستر نامیده می‌شوند یکی از ابزارهای بسیار کارآمد و به درد بخور در صنعت برق و اندازه گیری کمیت‌های مختلف هستند .
این وسیله‌ها با توجه به شرایط مورد نیاز و لزوم انجام سریع عملیات آزمایش برق ، معمولا به صورت دستی یا قابل حمل و یا رومیزی طراحی می‌شوند که به راحتی و در هر زمان و مکانی قابلیت استفاده از آن فراهم باشد .

به طور کلی یک تستر الکتریکی دستگاهی است که برای تشخیص وجود برق در تجهیزات و سایر تست‌های مورد نیاز در صنعت برق به کار رفته و بسیاری از ایرادات برقی در مدارها و تجهیزات و تاسیسات الکتریکی را قابل ردیابی و آشکارسازی می‌کند .

وسایل برقی از قسمت‌های زیادی تشکیل شده‌اند و این قسمت‌ها عمدتا رسانای الکتریکی هستند . علاوه بر این قسمت‌هایی نیز به عنوان عایق در تجهیزات الکتریکی وجود دارند . در صورت معیوب بودن هر قسمت از تجهیزات ممکن است نشتی جریان یا اضافه ولتاژ و بسیاری از عیب‌های دیگر در مدار ظاهر شود که می‌تواند زیان‌های سنگینی به تجهیزات و انسان وارد نماید . بنابراین برای جلوگیری از تمام این مسائل ، برخی تست‌های الکتریکی به صورت دوره‌ای یا در صورت بروز عیب در مدار انجام می‌گردد . به عبارتی دیگر با استفاده از تسترها به منظور جلوگیری از حوادث و زیان‌های بزرگ ، ایمنی تجهیزات الکتریکی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد .

تست تجهیزات الکتریکی باید شامل انجام آزمایشات معمول ، بازرسی‌ها ، تعمیرات دستگاه‌ها و تجهیزات در انواع سیستم‌ها به خصوص سیستم‌های قدرت مانند ژنراتورها ، ترانسفورماتورها ، قطع کننده‌های مدار ، موتورها و کابل‌های آن ، مجموعه‌های تابلوهای برق به همراه تجهیزات مربوطه شامل سیم کشی کنترل ، دستگاه‌های حفاظتی ، رله‌ها و سایر تجهیزات کنترلی و اندازه گیری باشد .

اصلی‌ترین تست‌های قابل انجام در تجهیزات و شبکه های برقی عبارتند از :
تست مقاومت ، تست عایقی ، تست جریان نشتی و تست اتصال زمین یا تداوم زمین که هر کدام دارای وسیله تست مخصوصی هستند . به صورت جزئی‌تر با انجام این تست‌ها می‌توان خاصیت مقاومتی و خازنی ، ضریب قدرت ، رابطه بین ولتاژهای اولیه و ثانویه در ترانس‌ها و دقت رله‌ها و بریکرهای فشار ضعیف ، فشار متوسط و فشار قوی را به دست آورد .

تسترها بر اساس کاربرد و تست کمیت‌های مختلف دارای انواع گوناگونی هستند .
– تسترهای ولتاژ که به ردیاب ولتاژ نیز معروفند نوعی از تسترها هستند که برای ردیابی ولتاژ در تجهیزات و بخش‌های مختلف مدارهای الکتریکی استفاده می‌شوند .
– تسترهای ولتاژ غیر تماسی به عنوان تستر ولتاژ القایی شناخته می‌شوند و ایمن‌ترین تستر موجود در این بین به شمار می‌روند . استفاده ساده آن‌ها نیز از مزیت‌های بزرگ این تسترها می‌باشد . تستر غیر تماسی امکان بررسی ولتاژ دستگاه‌ها و سیم‌ها را بدون تماس با هادی‌ها و قسمت‌های برق دار را فراهم می‌کند . این تسترها معمولا دارای پراب هستند و قادر به ردیابی ولتاژ سیم‌ کشی برق ، قطع کننده مدار ، پریز ، سیم لامپ ، و کلید می‌باشند . با نزدیک کردن پراب یا نوک این تستر به سیم یا تماس با روکش آن‌ها می‌توان عمل ردیابی ولتاژ را انجام داد و مقدار ولتاژ اندازه‌گیری شده را نیز توسط چراغ LED و اعداد درج شده روی تستر می‌توان مشاهده نمود .

تسترهای ولتاژ دارای انواع مختلفی هستند که تستر ولتاژ نئون نیز یکی از آن‌ها می‌باشد . این نوع تستر فقط قادر به مشخص کردن وجود یا عدم وجود ولتاژ است و برای ردیابی ولتاژ باید به هادی مورد نظر وصل باشد .

تسترهای تست عملکرد دستگاه‌های مختلف نیز وجود دارند که تستر تداوم نام دارند و توسط باتری‌ تغذیه می‌شوند . این تسترها دارای یک کاوشگر و یک پراب یا گیره هستند . این تسترها معمولا برای آزمایش عملکرد کلیدهای تک قطبی و … استفاده می‌شوند .

تسترهای مولتی‌متر همه کاره‌ترین تسترهای الکتریکی هستند و همان طور که از نام آن‌ها پیداست ، قادر به انجام بسیاری از آزمایش‌ها و اندازه گیری‌های الکتریکی هستند . اکثر مولتی مترها قادر به اندازه گیری و نمایش دقیق مقاومت ، ولتاژ AC و DC ، تداوم ، ظرفیت و فرکانس هستند . از این رو استفاده از این نوع تسترها بسیار متداول و دارای اهمیت می‌باشد . چرا که می‌توان با استفاده از این تسترها به اطلاعات الکتریکی زیادی دست یافت .

تستر RCD یا لوپ تستر RCD برای تست امپدانس حلقه بسته به کار گرفته می‌شود . این دستگاه قادر به سنجش ولتاژ متناوب ، فرکانس و اتصال کوتاه نیز بوده و برای سنجش مقاومت زمین یا امپدانس حلقه ارت نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد . تستر مقاومت زمین یا ارت سنج نیز نوعی تستر است که برای اندازه گیری مقاومت زمین یا چاه ارت مورد استفاده قرار می‌گیرد . این نوع تسترها دارای انواع مختلفی هستند که نوع کلمپی آن بیشتر استفاده می‌شود .

تسترها برای هر نوع تستی اعم از تجهیزات فشار قوی یا ضعیف وجود دارند . تست‌های انواع باتری‌ها ، لامپ‌ها ، کابل‌ها شبکه ، کابل‌های جریان ضعیف ، باتری‌های سرب اسید و بسیاری از موارد دیگر دارای دستگاه مخصوص تست خود هستند .