قفل و کلید

استفاده از محفظه‌ها برای قراردادن تجهیزات ، وسایل ، اسناد و یا تاسیسات بزرگ یکی از راهکارهای محافظت از آن‌ها در مقابل ورود و تاثیر عوامل بیرونی است . این گونه محافظت‌ها در تمامی زمینه‌ها و کاربری‌ها اعم از صنعتی، تجاری، مسکونی، امنیتی، نظامی، اداری، آموزشی و … مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر یک از این کاربری‌ها بسته به اهمیت، ساختار و کاربرد آن‌ها نیازمند یک سری از محفظه ها و حفاظ‌های فیزیکی هستند که متناسب با کاربری مربوطه بوده و بتواند پاسخگوی نیاز ما برای تامین حفاظتی مناسب و ایمن باشد. این محفظه‌ها می‌تواند نوعی جعبه، کابینت، کمد، دریچه‌ها، درها و سایر موارد باشد که با توجه به نوع کاربری می‌توانند در جنس‌های مختلف فلزی، چوبی، پلاستیکی و … باشند .

هر یک از محفظه‌های یاد شده برای تامین یک امنیت مطمئن باید دارای درها یا دریچه‌هایی باشند که دسترسی به داخل محفظه از طریق آن‌ها انجام گردد. درهای بازشو نیز در این محفظه‌ها نباید به راحتی و بدون مانع باز و بسته شوند و لزوما جهت تامین امنیت و ممانعت از دسترسی افراد فاقد صلاحیت ، جلوگیری از خطرات برای انسان و جلوگیری از ورود اشیاء و موجودات خارجی ، باید دارای قفل و کلید مخصوص خود نیز باشند . با توجه به نوع کاربرد و جنس محفظه‌ها قفل هر یک از آن‌ها نیز باید متناسب با ساختار و کاربرد آن باشد و هدف ما را از تامین امنیت مناسب ، بر آورده نماید . در کاربری‌های صنعتی ، برای قرار دادن تجهیزات صنعتی و جلوگیری از دسترسی افراد فاقد صلاحیت به تجهیزات و همچنین جلوگیری از برخی خطرات احتمالی محفظه‌هایی طراحی و ساخته می‌شوند . برای مثال تابلوهای برق درون یک محفظه عموما فلزی قرار می‌گیرند و دسترسی به آن حتما باید توسط افراد ذیصلاح صورت گیرد تا امنیت مناسب تامین گردد . در کارخانجات برای حفاظت از تاسیسات بزرگ و تجهیزات نیز درهایی استفاده می‌شود که دارای قفل‌های مخصوصی هستند .

درها و دریچه‌های آسانسورها و بسیاری از تجهیزات موتوری و مکانیکی نیازمند ایجاد یک حفاظت مطمئن با استفاده از درها و محفظه های مناسب هستند . در کاربری‌های اداری و دفتری ، برای قرار دادن اسناد ، کاربری‌های نظامی برای قرار دادن اسناد و مهمات ، و در سایر کاربری‌ها نیز به تناسب شرایط و نیاز محفظه‌هایی وجود دارند که همگی باید دارای قفل و کلید مخصوص خود باشند . قفل‌ها با توجه به نیاز دارای مکانیزم‌های باز و بسته شدن متفاوتی هستند که بر حسب کاربرد و شرایط ، طراحی شده اند . اهدافی مانند جلوگیری از دستبرد ، ورود افراد یا اشیاء ، خطرات انفجار ، حفاظت از جان و بسیاری از اهداف دیگر پیش زمینه طراحی انواع قفل‌ها در صنایع مختلف بوده‌اند .

انواع مختلفی از قفل‌ها و کلید‌ها وجود دارند که به تعدادی از انواع صنعتی آن‌ها اشاره شده است .

قفل تخت : این قفل‌ها دارای انواع مختلفی هستند و برای محفظه‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند . برخی از مدل این نوع قفل‌ها برای درهای ورودی واحدهای مسکونی نیز استفاده می‌شوند . اما نوع صنعتی آن درتابلوهای برق با اندازه کوچک استفاده می‌شوند . این نوع قفل‌ها معمولا دارای مکانیزم فشاری برای باز و بسته شدن هستند و با یک کلید مخصوص نیز قابلیت قفل شدن را دارند . در جنس‌های فلزی یا پلاستیکی نیز تولید می‌شوند .

قفل آرشیو کلید‌دار : این نوع قفل‌ها که با نام قفل بایگانی نیز شناخته می‌شوند بیشتر در کمدها و فایل‌های اسناد و مدارک در دفاتر اداری مشاهده می‌شوند . این قفل‌ها دارای دستگیره هستند که قابلیت قفل شدن با کلید را نیز دارند و با چرخش دستگیره در یک جهت باز و بسته می‌شوند . در برخی تابلوهای برق ایستاده نیز استفاده می‌شوند .

قفل آلنی : این نوع قفل‌ها دارای یک زبانه برای قفل کردن محفظه های گوناگون هستند . باز و بسته کردن این قفل که با حرکت زبانه صورت می‌گیرد با استفاده از یک کلید آلنی (آچار آلن) انجام می‌گیرد . این کلید با قرار گرفتن در جایگاه خود، روی آن چفت شده و به راحتی قفل را باز و بسته می‌کند . این نوع قفل‌ها نیز بیشتر در تابلوهای برق استفاده می‌شوند .

قفل‌های استوانه‌ای : این قفل‌ها نیز دارای انواع مختلفی هستند. منظور از قفل استوانه ای در اینجا، نوع تابلویی آن است که هسته آن به شکل استوانه‌ای بوده و کلید با قرار گرفتن در آن هسته قفل را باز و بسته می‌کند . این قفل‌ها نیز دارای زبانه متحرک هستند که در محفظه‌های فلزی تابلوهای برق و سایر کاربری‌ها نیز استفاده می‌شوند . برخی از این قفل‌ها علاوه بر کلید دارای اهرم کوچک برای چرخاندن زبانه هستند و برخی دیگر نیز فقط با استفاده از کلید باز یا بسته می‌شوند .

قفل پروانه‌ای : این نوع قفل‌ها از نظر ساختار تقریبا شبیه قفل‌های استوانه‌ای هستند با این تفاوت که دارای یک اهرم فلزی یا پلاستیکی به شکل پروانه برای چرخاندن زبانه و قفل هستند . این نوع قفل‌ها نیز برای قفل شدن دارای کلید مخصوص می‌باشند و در تابلوهای برق و … مورد استفاده هستند .

قفل‌های سه گوش یا 4 گوش : این نوع قفل‌ها که به نوعی از قفل‌های زیمنسی استوانه‌ای معروف هستند معمولا در قفل درهای طبقات آسانسورها استفاده می‌شوند . این قفل‌ها دارای کلیدهای سه‌ گوش یا چهار گوش هستند و در برخی موارد نیز برای محفظه تابلو برق نیز به کار می‌روند . قفل‌ها در صنایع مختلف دارای تنوع گسترده‌ای هستند .

قفل‌ تابلو آتش نشانی ، قفل‌های سامسونت ، قفل‌های عمودی ، قفل‌های کشویی و … نیز از جمله قفل‌های صنعتی و تابلویی می‌باشند .