کلید کلنگی

کلیدهای کلنگی که در صنعت برق در دسته کلیدهای تاگل (Toggle Switches) که همان کلیدهای ضامن دار هستند قرار می‌گیرند ، نوعی کلیدهای الکتریکی هستند که یکی از اساسی‌ترین و پرکاربردترین قطعات در این صنعت می‌باشند . این سوئیچ‌ها با قطع و وصل جریان الکتریکی امکان کنترل روشن و خاموش کردن مدارهای الکتریکی را فراهم می‌کنند . این امر با اتصال یا قطع اتصال بین کنتاکت‌های فلزی درون کلید انجام می‌شود .

این نوع کلیدها دارای مکانیزم دسته‌دار یا اهرمی هستند که به صورت دستی کار می‌کنند . این اهرم‌ها با حرکت توسط نیروی دست وارد شده به آن ، کنتاکت‌ها را قطع یا وصل می‌کند . اهرم این کلید‌ها با هر تغییر وضعیت یا قطع و وصل با برداشتن نیروی دست در همان حالت باقی می‌مانند و تا زمانی که با نیروی دست تغییر وضعیت ندهند ثابت خواهند ماند . در نتیجه این کلیدها را می‌توان یک نوع کلید قطع و وصل دائم تلقی کرد .

نحوه استفاده و قطع و وصل این کلیدها بسیار راحت بوده و با توجه به ساختار و حالت فیزیکی آنها دارای دوام بسیار بالایی نیز هستند . کلیدهای کلنگی را تقریبا می‌توان در همه نوع کاربری‌ها اعم از تجاری ، مسکونی ، صنعتی و … مشاهده کرد . در انواع کاربری‌ها این کلید در دستگاه‌هایی نظیر دستگاه‌های صوتی و تصویری ، تجهیزات پزشکی ، تجهیزات آزمایشگاهی ، کنترل انواع دستگاه‌های تفریحی در شهر بازی‌ها ، کارگاه‌های صنعتی ، دستگاه‌های مرتبط با کامپیوترها ، سیستم‌های مخابراتی ، سوئیچینگ بین مدولاتورها ، هواپیماها ، تهویه مطبوع و … مورد استفاده قرار می‌گیرد . علاوه بر کاربردهای عادی در موارد گفته شده ، این کلیدها کاربردهای نظامی مختلفی نیز دارند که در این صنعت نیز به صورت کلیدهای محافظت شده و ایمن در برابر انواع تنش‌ها و ضربات قابل استفاده هستند . دسته یا اهرم آنها از لاستیک‌های سیلیکونی بوده و در برابر آلاینده‌هایی مانند گرد و غبار ، ماسه ، شن ، آب و … مقاوم هستند .

برای کاربری‌های سنگین نیز این کلیدها در ابعاد بزرگ‌تری تولید و عرضه می‌شوند . برای کنترل روشن یا خاموش کردن موتور‌های با توان بالا و یا کنترل سرعت و دور موتورها معمولا از این نوع کلیدهای کلنگی استفاده می‌شود . همان طور که گفته شد به دلیل مکانیزم استفاده آسان این کلیدها ، برای تسریع در عمل قطع یا وصل خروجی‌های مختلف و کنترل راحت آنها از این نوع کلیدها استفاده می‌شود . این کلیدها معمولا دارای بدنه پلاستیکی ، اهرم فلزی و پایه‌های فلزی جهت اتصال به خروجی بوده و در مدل‌های مختلف دارای اندازه و حجم متفاوتی هستند . برای حفاظت این کلیدها در مقابل نفوذ ذرات ریز و گرد و غبار می‌توان از نوعی روکش‌های لاستیکی یا پلاستیکی برای آن‌ها استفاده کرد.

کلیدهای کلنگی دارای انواع مختلفی به شرح زیر هستند :

1. کلیدهای کلنگی تک پل تک پرتابی (SPST: Single Pole Single Throw): این نوع کلیدهای کلنگی معمولا به کلیدهای دو حالته معروف هستند که اتصال یک هادی در یک مدار را برقرار یا قطع می‌کنند. این کلیدها دارای دو تا 12 پایه یا ترمینال برای اتصال به خروجی‌ها هستند.
2. کلیدهای کلنگی تک پل دو پرتابی (SPDT: Single Pole Double Throw): این نوع کلیدهای کلنگی اتصال یک هادی را با دو هادی یا دو خروجی برقرار می‌کنند که علاوه بر داشتن دو حالت روشن ، یک حالت خنثی یا خاموش به شکل ON-OFF-ON دارند . این کلیدها معمولا دارای سه تا 12 پایه هستند و معمولا به صورت جفت استفاده می‌شوند . این کلیدها به کلید‌های سه حالته معروف هستند .
3. کلیدهای کلنگی دو پل تک پرتابی (Double Pole Single Throw): اتصال بین دو هادی از یک مدار را با یک هادی تک شاخه‌ای برقرار می‌کنند . معمولا دارای 4 تا 12 پایه هستند .
4. کلیدهای کلنگی دو پل دو پرتابی (Double Pole Double Throw): اتصال دو هادی را با دو مدار مجزا برقرار کرده و معمولا دارای 6 تا 12 پایه هستند .