سلکتور قدرت

سلکتورهای قدرت نوعی از کلیدهای سلکتوری هستند که اتصال الکتریکی بین منبع ولتاژ یا برق اصلی و بار را فراهم می‌کند . قطع و وصل برق اصلی مدار و همچنین تغییر وضعیت در سیستم مدار قدرت از کاربرد و وظایف اصلی این کلیدها می‌باشد . استفاده از این کلیدها علاوه بر مزیت‌هایی از قبیل صرفه‌جویی در فضا و زمان و امکان سوئیچینگ در چند حالت ، می‌تواند به عنوان یک نوع کلید حفاظتی دستی نیز تلقی گردد . البته منظور از این حفاظت این است که وصل ناخواسته برق به مدار انجام نگردد . به عبارتی می‌توان آنها را به عنوان نوعی کلید جداکننده نیز در نظر گرفت . در حالت کلی سلکتورهای قدرت امکان نصب یک سیستم قدرت را به بارها فراهم می‌کنند . به تعریفی دیگر برق اصلی سیستم و بار را تامین می‌کنند .

مشخصا این کلیدها نیز همانند کلیدهای سلکتوری فرمان معمولا زمانی استفاده می‌شوند که اولا موضوع جداسازی تابلو و بار از برق اصلی مطرح باشد ، ثانیا به بیش از یک گزینه کنترل نیاز باشد . یک مدار کلی دارای دو بخش مدار فرمان و مدار قدرت می‌باشد . مدار فرمان همان بخشی از مدار است که انواع دستورات مدار و نحوه عملکرد مدار در آن طراحی و اجرا می‌شوند . اما مدار قدرت انتقال و توزیع برق اصلی سیستم یا همان فاز یا فازها در مدار است که بدون وجود مدار قدرت هیچ یک از اجزای مدار کار نخواهند کرد .

در برخی سیستم‌ها و مدارات کارکرد موتورها با آرایش فازها و تغییر این آرایش‌ها در کلمپ موتور ، فرق کرده و بنا بر نیاز می‌توان این آرایش‌ها را تغییر داد . برای اینکه به راحتی و همیشه و در زمان دلخواه به کارکرد مورد نظر خود دسترسی داشته باشیم و آرایش‌های فاز اجرا شده را به آسانی پیاده کنیم از این کلیدهای سلکتوری قدرت استفاده می‌کنیم که دارای چند حالت برای کارکرد مدار هستند . از حالت‌های مختلف کارکرد موتورها بر اساس آرایش فازها می‌توان به حالت ستاره-مثلث یا برعکس و هر ترکیبی از این دو حالت یا عملکرد در جهات مختلف مانند چپگرد و راستگرد اشاره کرد . حتی می‌توان از این کلیدها برای سوئیچینگ چند تابلو یا مدار استفاده کرد . در بازار امروز مدل‌های مختلفی از این نوع کلیدهای سلکتوری وجود دارند که هر کدام با توجه با کاربردهای مختلف در حوزه‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند . هر یک از این کلیدها در حوزه ولتاژ و جریان مناسب خود به کار گرفته می‌شوند که بستگی به نوع بار و کاربرد سیستم دارد .

از جمله کلیدهایی که در دسته سلکتورهای قدرت قرار می‌گیرند کلیدهای گردان را می‌توان نام برد که دارای مدل‌های مخصوص برای انواع کاربردها هستند . برخی از مدل‌های این نوع سلکتورها به کلیدهای چدنی معروف هستند که به واسطه بدنه چدنی و مقاوم خود به این نام شناخته می‌شوند . کلیدهای چدنی به طور معمول دارای اندازه‌های بزرگتر و قاب چدنی هستند که معمولا در صنایعی که برای کارهای سنگین از جمله جابجایی و حمل بار با جرثقیل ، بالابر و … انجام می‌شوند به کار گرفته می‌شوند . این نوع کلیدها دارای انواع دوطرفه (سه‌حالته) که به چپ گرد و راستگرد معروفند و برای بالابرها و جرثقیل‌ها در نظر گرفته می‌شوند و همچنین دارای نوع تغییر کارکرد از ستاره به مثلت یا برعکس نیز هستند . این کلیدها از نظر رنج جریان مقدارهای مختلفی در تک‌فاز و سه‌فاز داشته و معمولا با جریان‌های 10 ، 16 و 25 تا 40 آمپر و بالاتر تولید و عرضه می‌شوند .

سایر کلیدهای گردان که شبیه سلکتورهای فرمان نیز هستند معمولا کاربرد تابلویی داشته و برای برقراری جریان الکتریکی در ورودی مدار قدرت قرار می‌گیرند و برای سوئیچینگ مدار در حالت‌های مختلف یا سوئیچینگ بیش از یک مدار بطور غیرهمزمان استفاده می‌شوند . کلیدهای گردان نیز معمولا دارای نوع دوحالته و بیشتر هستند که نوع دوحالته و سه‌حالته آن‌ها متداول‌تر می‌باشد . کلیدهای گردان دوحالته برای روشن یا خاموش کردن مدار قدرت به کار گرفته می‌شوند و نوع سه‌حالته که دارای دوحالت روشن و یک حالت خاموش است برای تغییر عملکرد مدار یا تغییر سوئیچینگ از مدار اول به مدار دوم به صورت دستی به کار گرفته می‌شوند . این کلیدها نیز گستره جریانی زیادی دارند و برای مدارهای تک‌فاز و سه‌فاز نیز استفاده می‌شوند .