سنسور

سنسور وسیله‌ای برای حس کردن ، سنجش و اندازه‌گیری انواع کمیت‌های فیزیکی است . سنسورها یا حسگرها با دریافت و حس کردن کمیت‌های گوناگون از جمله فشار ، دما ، رطوبت ، نور ، حرکت و …. آنها را به کمیت‌های دیجیتالی یا آنالوگ تبدیل کرده و بصورت مقداری قابل درک و قابل نمایش در‌می‌آورند . در واقع می‌توان گفت سنسور یک مبدل در دستگاه‌ها و تجهیزات اندازه گیری است .

از سنسورها بیشتر در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی و برای اندازه‌گیری و نمایش مقادیر کمیتی خاص یا صدور فرمانی خاص در مقداری خاص از یک کمیت مورد اندازه‌گیری در مدار استفاده می‌شود . علاوه بر صنایع برق در مقیاس بزرگ و کارخانجات در مصارف ساختمانی ، صنعت خودروسازی ، انواع ماشین آلات ، تلفن‌های همراه ، پزشکی ، امنیتی و حفاظتی ، هوش مصنوعی و خیلی از صنایع دیگر از سنسورها بعنوان یک وسیله اساسی و مهم استفاده می‌شود .

یکی دیگر از کاربردهای مهم سنسورها ، در سیستم‌های کنترل هوشمند و اتوماسیون می‌باشد که به تنهایی می‌توان اهمیت این سیستم‌ها را وابسته به وجود سنسورها دانست . سیستم‌های کنترلی از قبیل انواع PLCها که یک سیستم اتوماسیون پیشرفته به حساب می‌آید در اکثر موارد نیازمند و وابسته به وجود انواع سنسورها و اتصال به آنها هستند .

از سنسورها در هر مداری که نیاز باشد می‌توان برای اندازه گیری لحظه ای انواع کمیت‌ها استفاده کرد و یا در برخی از موارد نیاز است که با رسیدن کمیتی خاص به مقدار معین ، فرمان خاصی در مدار صادر شود . برای مثال در یک سیستم پارکینگ هوشمند که دارای ورودی و خروجی جداگانه برای خودروها می‌باشد ، با نزدیک شدن خودرو به ورودی از بیرون ، با عملکرد سنسور ، فرمان حرکت به موتور درِ پارکینگ صادر شده و در باز می‌شود و یا در یک مخزن آب با کم شدن آب درون مخزن و رسیدن سطح آب به نقطه‌ای که سنسور در آن نقطه عمل می‌کند ، با عملکرد سنسور ، فرمان روشن شدن پمپ آب صادر شده و مخرن پر می‌شود و چندین مثال مشابه دیگر می‌توان برای عملکرد سنسور به کار برد .

سنسورها اغلب برای نشان دادن کمیت اندازه گیری شده نیاز به یک نشانگر دارند که کمیت تبدیل شده به سیگنال دیجیتال یا آنالوگ را نشان دهد . همانگونه که در ابتدا نیز اشاره شد ، سنسورها یک مبدل فیزیکی به دیجیتال یا آنالوگ هستند . سنسورها از نظر روش و اساس عملکرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند از جمله انواع اشاره شده در زیر هستند که سنسورهای بسیاری را شامل می‌شوند .

سنسورهای مقاومتی : این نوع سنسورها بر اساس ایجاد تغییرات در مقاومت الکتریکی در مدار عمل کرده و با انجام محاسبات ، کمیتی خاص از جمله مقاومت ، دما و … را می‌تواند نشان دهد . از جمله سنسورهای شاخص این دسته ترمیستور (سنسور دما) و پتانسیومتر را نام برد.

سنسورهای خازنی : این نوع سنسورها بر اساس تغییر در ظرفیت خازن استفاده شده درون سنسور عمل می‌کند . این تغییر در ظرفیت خازن ها می‌تواند بر اثر حرکت یک جسم متحرک در اطراف سنسور باشد . سنسورهای حرکتی جزو این نوع سنسورها هستند .

سنسورهای القایی : این سنسورها عموما در مقابل حضور فلزات حساس هستند و از طریق میدان مغناطیسی ایجاد شده بین فلز و سنسور قادر به تشخیص حضور یا حرکت یک فلز در مقابل سنسور هستند .

سنسورهای اثر پیزوالکتریک : از واضح‌ترین مثال‌ها برای این نوع سنسور ، سنسورهای شتاب سنج را می‌توان نام برد .

سنسورها از نظر حساسیت به کمیت‌های مختلف هم دارای انواع مختلفی هستند .

سنسورهای نور ، فشار ، دما ، حرارت، سرعت ، شتاب ، فاصله ، صوت ، دبی ، سطح ارتفاع ، شناورها و انواع دیگری از سنسورها که هرکدام بطور مستقل دارای قابلیت‌هایی برای سنجش و اندازه‌گیری کیمیت‌هایی ویژه هستند .